İtalyanca Geniş Zaman

italyanca geniş zaman 1
İtalyan dilinde geniş zaman "Presente" olarak adlandırılır. Bu zaman sürekli yapılan eylemleri göstermekte kullanılır.

İtalyan dili ile yeni tanışıyorsanız bu zaman size ilaç gibi gelecektir.

İtalyan dilinde fiiller "are, ire, ere" bitimli olmak üzere 3'e ayrılır. En basit anlamda bir fiil bu üç ekten biriyle bitmek zorundadır.

Buna ek olarak fiiller kurallı ve kuralsız olmak üzere ikiye ayrılır. En basit anlamda kurallı fiillerin çekimleri belli ekler getirilerek yapılır. Kuralsız fiillerde bu geçerli değildir. Yine çok konuştum. Gelin geniş zamanda kurallı fiillerin çekimleriyle başlayalım.

italyanca geniş zaman 2
ARE ERE IRE
o o o
i i i
a e e
iamo iamo iamo
ate ete ite
ano ono ono

Geniş zamanda kurallı fiil çekiminde, yukarıda görüldüğü gibi fiilin bittiği çekime göre fiil'e farklı ekler getirilmektedir. İtalyan dilinde fiilin çekimi her şahışa göre farklı biçim almaktadır.

Yıllardır beyinlerimiz ingiliz dili tarafından yıkandığından bunu ilk bakışta kavramamız zor olabilir.

Olay aynen dilimizdeki fiil çekimi gibi gerçekleşir.

Mesela geniş zaman kullanarak "sevmek" fiilini şahışlara uygulamak istediğinizde ne yaparsınız.

Öncelikle "sevmek" fiilinin mastar ekini çıkartırsınız.
Elinizde fiilin kökü olan "-sev" kalır.
Sonrada tüm şahışlar için bu fiili çekmeye başlarsınız.


Ben severim.
Sen seversin.
O sever.
Biz severiz.
Sizler seversiniz.
Onlar severler.

Bunu şimdi italyan dilinde gerçekleştirelim.

Öncelikle "dinlemek" anlamına gelen "ascoltare" fiilinin
köküne ulaşalım.

"are" ekini çıkartığımız takdirde köke ulaşırız.

Elinizde fiilin kökü olan "-ascolt" kalır.
Yukarıda sunduğumuz tabloda geniş zaman içerisinde "-are" bitimli fiillerin köklerine eklenecek olan ekler sunulmuştur.
Bunlar ;

o
i
a
iamo
ate
ano

Elimizde bütün araçlar olduğuna göre şu işi bitirelim.

Ascolt o
Ascolt i
Ascolt a
Ascolt iamo
Ascolt ate
Ascolt ano

Gördüğünüz gibi aynı türkçe gibi geniş zaman için gerekli ekleri fiilin köküne ekliyoruz. İtalyan dilinde fiiller bitimine göre üç'e ayrılmakta ve her bitime göre geniş zamanda farklı ekler eklenmektedir.

"Are" bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !

o
i
a
iamo
ate
ano
Bunlarda ne ? Tamam tamam acele etmeyin ve telaşlanmayın

"Amare" fiilini inceleyelim. Bu fiil "sevmek" anlamına geliyor.

Amare
Amo

Ami

Ama

Amiamo

Amate

Amano

Yaptığımız işi bir kere özetleyelim.

Adım 1: Amare fiilinin kökü alındı.

Adım 2: Alınan kök (-Am) a presente için gerekli yardımcı ekler (o, i, a, iamo, ate ano ) sıra ile eklendi.
(Amo, Ami, Ama, Amiamo, Amate, Amano)

Görüldüğü üzre, fiil çekildiğinde fiilin başına şahış zamiri getirmeye gerek yoktur.

Mesela " Ben seviyorum " demek için "Amo" yeterlidir.

"Io Amo" ise gereksizdir.

Nasıl anlayabiliyormusunuz.

Hadi gayret Türkiye...................

Pekala şimdi ikinci gruba geçiyoruz.

"Ere" bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !

o
i
e
iamo
ete
ono
Dikkatli bir okuyucu neden ERE çekiminde bazı çekimlerin mavi ile çizildiğini merak etmiştir. ERE nin ARE den farkı bu kadardır.

"Scrivere" fiilini inceleyelim. Bu fiil "yazmak" anlamına geliyor.

Scrivere
Scrivo

Scrivi

Scrive

Scriviamo

Scrivete

Scrivono

Scrivere fiilini inceledik.

Adım 1. Scrivere fiilinin kökü alındı..

Adım 2: Alınan kök (-SCRIV ) e gerekli ekler eklendi.
(o, i, e, iamo, ete, ono )

"Ire" bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !

o
i
e
iamo
ite
ono
Dikkatli bir okuyucu neden IRE çekiminde bir çekimin pembe ile çizildiğini merak etmiştir. IRE nin ARE ve ERE den farkı bu kadardır.

"Dormire" fiilini inceleyelim. Bu fiil "uyumak" anlamına geliyor.

Dormire
Dormo

Dormi

Dorme

Dormiamo

Dormite

Dormono

Dormire fiilini inceledik.

Adım 1: Dormire fiilinin kökü alındı.

Adım2: Alınan kök (Dorm) a gerekli ekler eklendi.
(o, i, e, iamo, ite, ono )

Aşağıdaki örneklerle öğrendiklerimizi pekiştirelim.

TORNARE PRENDERE SENTİRE
Torno Prendo Sento
Torni Prendi Senti
Torna Prende Sente
Torniamo Prendiamo Sentiamo
Tornate Prendete Sentite
Tornano Prendono Sentono

italyanca geniş zaman 3
İtalyan dilinde geniş zaman "Presente" olarak adlandırılır. Bu zaman sürekli yapılan eylemleri göstermekte kullanılır. Bu zamanda kurallı fiil çekimlerini az önce öğrendiniz. Şimdi geniş zamanda kuralsız fiilleri öğrenme zamanı.

Aşağıda sunacağımız fiillerin hepsi geniş zamanda kuralsız fiil özelliği gösterir.

Uscire ( Çıkmak )
Stare ( Kalmak, Oturmak, Olmak )
Finire ( Bitirmek )
Bere ( İçmek )
Rimanere ( Kalmak, Oturmak )
Pagare ( Ödemek )
Cercare ( Aramak )
Capire ( Anlamak )
Spedire ( Göndermek )
Preferire ( Tercih Etmek)
Volere ( İstemek )
Dovere ( Zorunda Olmak )
Potere ( E -Bilmek )
Fare ( Yapmak )
Dare ( Vermek )
Dire ( Söylemek )
Andare ( Gitmek )
Sapere ( Bilmek )
Venire ( Gelmek )

Sunduğumuz fiilleri bir önceki bölümde verdiğimiz eklerle geniş zamana göre çekemezsiniz